نماز حضرت اميرالمؤمنين علیه السلام

از دانشنامه‌ی اسلامی



شیخ طوسی و سید بن طاووس از امام صادق عليه السلام روايت كرده اند كه فرمود: هر كه از شماها چهار ركعت نماز اميرالمؤمنين عليه السلام را بجا آورد از گناهان بيرون آيد، مانند روزي كه از مادر متولّد شده باشد و حاجت هاى او برآورده شود. بخواند در هر ركعت حمد يك مرتبه و پنجاه مرتبه قُلْ هُوَ اللّهُ احَد و چون فارغ شود اين دعا را بخواند كه تسبيح آن حضرت است:


سُبْحانَ مَنْ لا تَبيدُ مَعالِمُهُ

منزه است آن كه نشانه هايش نابود نشود

سُبْحانَ مَنْ لا تَنْقُصُ خَزاَّئِنُهُ

منزه است آن كه از خزائنش کم نشود

سُبْحانَ مَنْ لاَاضْمِحْلالَ لِفَخْرِهِ

منزه است آن كه فخرش زوال نپذيرد

سُبْحانَ مَنْ لا يَنْفَدُ ما عِنْدَهُ

منزه است آن كه دارائيش تمام نشود

سُبحانَ مَنْ لاَ انْقِطاعَ لِمُدَّتِهِ

منزه است آن كه دورانش سپرى نشود

سُبْحانَ مَنْ لا يُشارِكُ اَحَداً فى اَمْرِهِ

منزه است آن كه كسى را در كارش شركت ندهد

سُبْحانَ مَنْ لا اِلهَ غَيْرُهُ

منزه است آن كه معبودى جز او نيست.

پس دعا كند بعد از اين و بگويد:

يا مَنْ عَفا عَنِ السَّيِئاتِ وَ لَمْ يُجازِ بِهَا اِرْحَمْ عَبْدَكَ

اى آن كه درگذرى از بدي ها (گناهان) و بدان ها كيفر نكنى به بنده ات رحم كن

يا اَللّهُ نَفْسى نَفْسى اَنَا عَبْدُكَ يا سَيِّداهُ اَنَا عَبْدُكَ بَيْنَ يَدَيْكَ

اى خدا مرا مرا (ترحم كن) من بنده توام اى آقاى من، من بنده توام كه در برابرت هستم

اَيا رَبّاهُ اِلهى بِكَيْنُونَتِكَ يا اَمَلاهُ يا رَحْماناهُ يا غِياثاهُ عَبْدُكَ عَبْدُكَ لا حيلَةَ لَهُ

اى پروردگار من اى معبود من به هستى خودت سوگند اى آرزوى من اى بخشاينده اى فريادرس بنده ات بنده ات چاره اى برايش نيست

يا مُنْتَهى رَغْبَتاهُ يا مُجْرِىَ الدَّمِ فى عُرُوقى يا سَيِّداهُ یا مالِكاهُ اَيا هُوَ اَيا هُوَ يا رَبّاهُ عَبْدُكَ عَبْدُكَ

اى منتهاى آرمانم اى روان كننده خون در رگهايم اى آقاى من اى آقاى من اى مالك من اى او، اى او، اى پروردگار من بنده ات بنده ات

لاحيلَةَ لى وَ لاغِنى بى عَنْ نَفسْى وَ لااَسْتَطيعُ لَها ضَرّاً وَ لا نَفْعاً وَ لااَجِدُ مَنْ اُصانِعُهُ

چاره اى برايم نيست و از خود چيزى ندارم و توانايى بر زيان و نفع خود ندارم و كسى را نمى يابم كه با او بسازم

تَقَطَّعَتْ اَسْبابُ الْخَدايِعِ عَنّى وَ اضْمَحَلَّ كُلُّ مَظْنُونٍ عّنى

تمام وسائل چاره از من قطع شده و هر كجا گمان داشتم از بين رفت

اَفْرَدَنِى الدَّهْرُ اِلَيْكَ فَقُمْتُ بَيْنَ يَدَيْكَ هذَا الْمَقامَ يا اِلهى بِعِلْمِكَ كانَ هذا كُلُّهُ

روزگار مرا تنها به درگاهت روانه ام كرده پس پيش رويت در اين جا ايستادم معبودا تمام اين ها با علم تو بوده

فَكَيْفَ اَنْتَ صانِعٌ بى وَلَيْتَ شِعْرى كَيْفَ تَقُولُ لِدُعاَّئى

پس تو چگونه با من رفتار خواهى كرد و اى كاش مى دانستم كه پاسخ دعايم را چگونه خواهى گفت

اَتَقُولُ نَعَمْ اَمْ تَقُولُ لا فَاِنْ قُلْتَ لا فَيا وَيْلى يا وَيْلى يا وَيْلى يا عَوْلى يا عَوْلى يا عَوْلى يا شِقْوَتى يا شِقْوَتى يا شِقْوَتى يا ذُلّى يا ذُلّى يا ذُلّى

آيا مى گويى «آرى» يا مى گويى «نه» پس اگر گفتى «نه» واى بر من پس واى بر من، واى بر من اى بيچارگى من اى بيچارگى من، اى بدبختيم اى بدبختيم اى بدبختيم، اى خواريم، اى خواريم، اى خواريم

اِلى مَنْ وَ مِمَّنْ اَوْ عِنْدَ مَنْ اَوْ كَيْفَ اَوْ ماذا اَوْ اِلى اَىِّ شَى ءٍ اَلْجَاءُ

به چه كس! و از چه كسى يا پيش چه كس يا چطور يا چگونه يا به چه چيز پناه ببرم و به كه اميد داشته باشم

وَ مَنْ اَرْجُو وَ مَنْ يَجُودُ عَلىَّ بِفَضْلِهِ حينَ تَرْفُضُنى يا واسِعَ الْمَغْفِرَةِ

و كيست كه به فضل خود بر من بخشش كند آن زمان كه تو برانيم اى آن كه آمرزشش پهناور است،

وَ اِنْ قُلْتَ نَعَمْ كَما هُوَ الظَّنُّ بِكَ وَ الرَّجاَّءُ لَكَ فَطُوبى لى

اما اگر بگويى «آرى» چنان چه گمان به تو همين است و همين اميد را به تو دارم پس خوشا بر حالم،

اَنَا السَّعيدُ وَ اَناَ الْمَسْعُودُ فَطُوبى لى وَ اَنَا الْمَرْحُومُ يا مُتَرَحِّمُ يا مُتَرَئّفُ

در آن حال من سعادتمند و خوشبختم و خوشا بحالم كه مشمول رحمتت واقع شده ام اى رحم كننده بسيار رؤف و با عطوفت

يا مُتَعَطِّفُ يا مُتَجَبِّرُ يا مُتَمَلِّكُ يا مُقْسِطُ لاعَمَلَ لى اَبْلُغُ بِهِ نَجاحَ حاجَتى

اى دارنده بزرگى اى دهنده فرمانروايى اى خداى دادگر عملى ندارم كه بوسيله آن به خواسته ام ظفر جويم

اَسْئَلُكَ بِاْسمِكَ الَّذى جَعَلْتَهُ فى مَكْنُونِ غَيْبِكَ وَ اسْتَقَرَّ عِنْدَكَ

از تو مى خواهم به حق آن نامت كه آن را در پرده غيب خود پنهان كرده اى و نزد خودت قرار گرفته

فَلا يَخْرُجُ مِنْكَ اِلى شَىءٍ سِواكَ اَسْئَلُكَ بِهِ وَبِكَ وَ بِهِ

بطوري كه براى هيچ موجود ديگرى غير از تو ظاهر نشود بدان نام از تو مى خواهم و بذات خودت

فَاِنَّهُ اَجَلُّ وَ اَشْرَفُ اَسْماَّئِكَ لا شَىءَ لى غَيْرُ هذا وَلا اَحَدَ اَعْوَدُ عَلىَّ مِنْكَ

كه آن برتر و شريف ترين نام هاى تو است و چيزى غير از اين ندارم و كسى سود رسان تر از تو به من نيست

يا كَيْنُونُ يا مُكَوِّنُ يا مَنْ عَرَّفَنى نَفْسَهُ يا مَنْ اَمَرَنى بِطاعَتِهِ

اى هست به خود و اى هستى ده اى كه خود را به من شناساندى اى كه مرا به طاعتت واداشتى

يا مَنْ نَهانى عَنْ مَعْصِيَتِهِ يا مَدْعُوُّ يا مَسْئُولُ يا مَطْلُوباً اِلَيْهِ

اى كه مرا از نافرمانيت بازداشتى اى كه تو را خوانند و از تو خواهند و تو را طلب كنند

رَفَضْتُ وَصِيَّتَكَ الَّتى اَوْصَيْتَنى وَ لَمْ اُطِعْكَ

وصيتى كه (درباره پيروى نكردن شيطان) به من كردى بدور انداختم و پيرويت نكردم

وَ لَوْ اَطَعْتُكَ فيما اَمَرْتَنى لَكَفَيْتَنى ما قُمْتُ اِلَيْكَ فيهِ

و اگر آن چه دستورم داده بودى اطاعتت مى كردم تو هم درباره آن چه به درگاهت آمدم كفايتم مى كردى

وَ اَنَا مَعَ مَعْصِيَتى لَكَ راجٍ فَلا تَحُلْ بَيْنى وَ بَيْنَ ما رَجَوْتُ

ولى با اين كه من معصيت كارم به تو اميدوارم پس ميان من و آن چه اميد بدان دارم جدايى ميفكن

يا مُتَرَحِّماً لى اَعِذْنى مِنْ بَيْنِ يَدَىَّ وَ مِنْ خَلْفى وَ مِنْ فَوْقى وَ مِنْ تَحْتى وَ مِنْ كُلِّ جِهاتِ الاِحاطَةِ بى

اى ترحم كننده بر من پناهم ده از پيش رو و از پشت سرم و از بالاى سرم و از زير پايم و از هر جهت كه به من احاطه دارد

اَللّهُمَّ بِمُحَمَّدٍ سَيِّدى وَ بِعَلِي وَلِيّى وَ بِالاْئِمَةِ الرّاشِدينَ عَلَيْهِمُ السَّلامُ

خدايا به حق محمد آقاى من و به حق على مولاى من و به حق امامان راهنمايم - كه برايشان درود باد

اجْعَلْ عَلَيْنا صَلَواتِكَ وَ رَاْفَتَكَ وَ رَحْمَتَكَ وَ اْوسِعْ عَلَيْنا مِنْ رِزْقِكَ

رحمت هاى خود و لطف و مهرت را بر ما شامل گردان و روزيت را بر ما وسيع گردان

وَاقْضِ عَنَّا الدَّيْنَ وَ جَميعَ حَواَّئِجِنا يا اَللّهُ يا اَللّهُ يا اَللّهُ اِنَّكَ عَلى كُلِّ شَىْءٍ قَديرٌ

و دَين ما را ادا فرما و همه حاجت هاى ما را برآور يا الله... كه همانا تو بر هر چيزى توانايى.

منابع

شیخ عباس قمی، مفاتيح الجنان، انتشارات گلگشت، چاپ سوم، تهران 1387، ص 78-81.